Geaccrediteerde nascholing
Geaccrediteerde nascholing
Vaccinatie tegen het humaan papillomavirus (HPV) op jonge leeftijd (12-13 jaar) kan bij een hoge dekkingsgraad baarmoederhalskanker vrijwel elimineren. Niet eerder werd hiervoor zulk duidelijk bewijs geleverd als in een recent verschenen cohortonderzoek, uitgevoerd in Engeland.1 Daar startte in 2008 een vaccinatieprogramma waarbij alle meisjes op de leeftijd van 12 en 13 jaar worden uitgenodigd voor vaccinatie. Daarnaast liep er tussen 2008 en 2010 een inhaalprogramma voor meisjes tussen 14-18 jaar oud. De onderzoekers beoordeelden het relatieve risico op het ontwikkelen van baarmoederhalskanker en cervicale intra-epitheliale neoplasie graad 3 (CIN3) bij jonge vrouwen van 20 tot 30 jaar oud. Dit werd gedaan door twee cohorten met elkaar te vergelijken: een cohort dat vaccinatie aangeboden had gekregen en een historisch cohort dat nog geen vaccinatie aangeboden had gekregen. Op deze manier bestonden de beide cohorten uit zowel gevaccineerde als ongevaccineerde personen. Zo probeerden de onderzoekers zo veel mogelijk moeilijk meetbare beïnvloedende factoren uit te balanceren, vooral specifieke overtuigingen en leefstijl. Deze hebben zowel effect op de vaccinatiebereidheid als op het risico op het oplopen van een HPV-infectie. Verder corrigeerden de onderzoekers met verschillende statistische modellen voor meetbare beïnvloedende factoren zoals verschillen in screeningsprogramma’s voor baarmoederhalskanker en verschillen in dekkingsgraad in de tijd.
De onderzoekers analyseerden 13,7 miljoen follow-upjaren en bepaalden met verschillende statistische modellen de risicoreductie. Deze was overtuigend en bleek toe te nemen naarmate de leeftijd van vaccineren jonger is. Een maximaal effect werd gezien bij vaccinatie op de leeftijd van 12 en 13 jaar, met een absolute incidentiereductie van 97% (96-98%) bij een vaccinatiegraad van bijna 89% (gedefinieerd als minstens een van de prikken hebben ontvangen). Dit kwam in 2019 naar schatting overeen met bijna 450 absolute gevallen van baarmoederhalskanker minder en ruim 17 000 gevallen van CIN3 minder onder gevaccineerde vrouwen in Engeland.
De vaccinatiegraad tegen HPV bij meisjes in Nederland stijgt, maar er valt zeker nog winst te behalen: in 2020 liet 63% van de uitgenodigde meisjes zich vaccineren. De hier gepresenteerde resultaten versterken de overtuiging van het belang van dit vaccin en daarmee hopelijk de vaccinatiebereidheid. De recent toegevoegde vaccinatie van jongens zal verder bijdragen aan de landelijke dekkingsgraad. Mogelijk gunstige effecten, naast de reductie van baarmoederhalskanker, op de prevalentie van andere HPV-geassocieerd maligniteiten (zoals van anus, penis en mond- en keelholte) zullen nog moeten blijken. Het is te hopen dat de verhitte discussie over vaccineren tegen COVID-19 de bereidheid tot het nemen van deze effectieve en zinvolle vaccinatie niet negatief beïnvloedt.