Langwerkende luchtwegverwijders: meer (gebakken) lucht?

Naast kortwerkende bètamimetica, inhalatiecorticosteroïden (ICS) en leukotrieënantagonist (montelukast) worden bij de behandeling van astma langwerkende bètamimetica (long-acting beta-agonists; LABA’s) en bij volwassenen ook langwerkende muscarineantagonisten (LAMA’s) ingezet. In dit artikel worden deze medicamenten besproken. Uit de literatuur blijkt dat het inzetten van LABA’s naast ICS leidt tot een statistisch significante maar klinisch nauwelijks relevante toename van de FEV1 (eensecondewaarde) en de piekstroom. Ook neemt het aantal inhalaties van kortwerkende bètamimetica maar in geringe mate af. Op een groot aantal andere parameters (aantal ziekenhuisopnamen, aantal prednisonkuren, FEV1 bij inspanningstests, symptoomvrije dagen, astmasymptoomscores, kwaliteit van leven of bijwerkingen) waren in de studies geen effecten meetbaar. Daarnaast is er discussie over de veiligheid van LABA’s, waarbij in grote overzichtsstudies een oversterfte wordt gerapporteerd.
De LAMA’s zijn geregistreerd voor gebruik bij patiënten ouder dan 18 jaar. Onderzoek naar de effectiviteit van het LAMA tiotropium bij adolescenten met astma laat een bescheiden positief effect zien op de astmacontrole. Voorlopig is er geen plaats voor LAMA’s bij de behandeling van kinderen met astma omdat bewijs voor effectiviteit ontbreekt.