Geaccrediteerde nascholing
Geaccrediteerde nascholing
Na het bestuderen van dit artikel:
Een neonatale parotitis is een zeldzame infectie die wordt gekarakteriseerd door een pre-auriculaire zwelling, pijn, koorts en pusuitvloed uit de ductus van Stensen. De meest voorkomende verwekker is S. Aureus, maar ook E. Coli, P. aeruginosa en GBS worden incidenteel geïsoleerd. Risicofactoren zijn prematuriteit, dysmaturiteit, immuun suppressie, mondtrauma, dehydratie en sepsis. Als behandeling wordt vaak gestart met breedspectrum antibiotica, maar na bekend worden van kweken kan dit worden versmald passend bij de verwekker.
Een neonaat van 9 dagen oud, geboren bij 37 weken en vier dagen, presenteert zich op de spoedeisende hulp in verband met wisselend kreunen en ontroostbaar huilen. Hij meldde zich niet meer voor de voeding en dronk ongeveer de helft van de voedingen. Zijn temperatuur was maximaal 37,8 graden. Er waren geen mensen ziek in de omgeving. Bij lichamelijk onderzoek werd een niet zieke neonaat gezien met pre-auriculair links een vast aanvoelende zwelling van twee bij twee centimeter (figuur 1). De zwelling was mild erythemateus en was pijnlijk bij palpatie. Tevens was er in de mond pusuitvloed te zien bij de opening van de ductus paroticus (ductus van Stensen). Overig lichamelijk onderzoek toonde geen bijzonderheden. Bloedonderzoek toonde een CRP van 42 mg/L met een leukocytose van 22,6 x10^9/L. Er werd een echo van de zwelling gemaakt welke een echo-arm gebied toonde passend bij een intraglandulaire ontsteking.
Er werd na afname van bloedkweken gestart met amoxicilline-clavulaanzuur intraveneus. Hierop verbeterde de kliniek en daalde na 48 uur behandeling het CRP naar 19 mg/L. De bloedkweek bleek positief voor een Staphylococcus Aureus. Gezien het abces ontlast was via de ductus paroticus en de bron van de bacteriemie hiermee weg was werd in combinatie met de goede kliniek en het lage CRP besloten om over te gaan op orale antibiotica. De patiënt werd uitbehandeld met amoxicilline-clavulaanzuur oraal voor in totaal tien dagen. Na drie dagen opname kon hij in goede conditie met ontslag naar huis. 
Figuur 1. Afbeelding van de pre-auriculaire zwelling met mild erytheem.
Een neonatale parotitis is een zeldzame infectie met een geschatte prevalentie van <4 op de 10.000 ziekenhuisopnames van neonaten.1 Een recente studie vond 72 casussen in de literatuur sinds 1970.2 De infectie wordt gekenmerkt door pre-auriculaire zwelling, pijn, koorts en pusuitvloed uit de ductus van Stensen. De meest voorkomende verwekker is de Staphylococcus Aureus (65% van de gevallen in bovengenoemde studie), maar ook Escheriia Coli, Pseudomonas Aeruginosa en groep B streptococcus (GBS) komen voor. De verwekkers worden meestal aangetroffen in de pus die rechtstreeks uit de parotisklier komt, maar in 21% van de gevallen was er ook een positieve bloedkweek.
Risicofactoren voor het ontwikkelen van deze infectie zijn prematuriteit, dysmaturiteit, dehydratie, immuun suppressie en mondtrauma.1,2,3 In de studie van Mori et al wordt een hogere incidentie gezien onder premature neonaten van 28% ten opzichte van een wereldwijde incidentie van 11%. Mogelijk komt dit door langdurige ziekenhuisopname of door mondtrauma door bijvoorbeeld neusmaagsonde plaatsing. 88% van de neonaten in de studie werden gevoed middels borstvoeding. De hypothese is dat er bij sommige neonaten sprake is van stille ondervoeding aan de borst waardoor er stase optreedt van speeksel in de ductus van Stensen en de stase aanleiding kan geven tot secundaire infectie. Ook worden en er casussen beschreven van neonaten waarbij de moeder een mastitis had.2 Hierdoor kunnen er via de borstvoeding pathogene bacteriën in de mond van het kind terecht komen.
In enkele gevallen kan de parotitis ook veroorzaakt worden door hematogene verspreiding bij een sepsis. Dit is het vaakst beschreven bij kinderen met een GBS-sepsis.4
Om de diagnose te stellen, wordt meestal een echo van de parotitisklier gedaan. Er zijn ook casussen waarbij een MRI is verricht, maar hiermee werd geen nieuwe informatie verkregen.2
Als behandeling wordt vaak gestart met breedspectrum antibiotica, maar na bekend worden van kweken kan dit worden versmald gericht op het antibiogram van de verwekker.