Geheugentraining minder nuttig dan gedacht

Op 14 maart kopte nrc.next ‘Geheugentraining Cogmed beklijft niet bij kinderen’. Het artikel meldt dat het werkgeheugen er is voor de tijdelijke opslag en het bewerken van getallen, woorden en taken. ‘In het begin van deze eeuw is aangetoond dat kinderen met een relatief slecht werkgeheugen minder goede schoolresultaten halen. Duidelijk is dat kinderen met lees- en rekenproblemen vaker een slecht werkgeheugen hebben. Cogmed is een programma van test- en boekenuitgever Pearson en is het meest gebruikte werkgeheugentrainingsprogramma. Wereldwijd volgen jaarlijks tienduizenden mensen het programma. Op de Cogmed-website staat dat er wetenschappelijk bewijs is voor de werking, met een verwijzing naar een publicatie uit 2009. Daarin is een kortetermijneffect aangetoond, bij 42 kinderen van gemiddeld bijna 10 jaar oud. De schoolprestaties werden daarbij echter niet onderzocht. Het hele idee van deze training is dat dit de schoolresultaten zou verbeteren.’

Genoeg reden voor ons om het oorspronkelijke artikel erbij te halen. Het blijkt te gaan om een Australisch populatieonderzoek, gepubliceerd in JAMA Pediatrics (Online March 07, 2016. doi:10.1001/jamapediatrics.2015.4568). Er werd een gerandomiseerd gecontroleerd klinisch onderzoek uitgevoerd onder basisschoolleerlingen (6-7 jaar oud) in Melbourne, Australië. Met twee specifieke werkgeheugentests werd het werkgeheugen van de kinderen vastgesteld. Vervolgens vond randomisatie plaats in de richting van een interventiearm enerzijds en een controlearm anderzijds. Als interventie werd gebruikgemaakt van de Cogmed-werkgeheugentraining, bestaande uit 20 tot 25 trainingssessies van 45 minuten per keer.

Van de 1723 gescreende kinderen konden er 452 worden gerandomiseerd (226 per arm). In de interventiearm voltooide 90,3% van de kinderen ten minste 20 trainingssessies. Van alle uitkomstparameters bleek uitsluitend het visuele kortetermijngeheugen baat te hebben bij de training, althans bij de beoordeling na 6 maanden. Na 24 maanden kon op geen van de parameters meer een effect worden aangetoond.

Ook in ons land kennen we het fenomeen Cogmed-training. Het is een intensieve training, die gepaard gaat met het verlies van nogal wat uren in de klas en die aanzienlijke kosten met zich mee brengt. Gezien het ontbreken van een bestendig effect, kunnen we het maar beter niet meer aanbevelen.