Geaccrediteerde nascholing
Menu

Hoogcalorisch voeden van patiënten met anorexia

22 februari 2021 dr. T.W. (Tjalling) de Vries, Geen reacties
Categorie: Blog

Ondervoede patiënten met anorexia nervosa kunnen direct na opname veilig starten met een hoogcalorisch dieet. In een gerandomiseerd onderzoek met 111 patiënten in tertiaire centra in de VS werd  meteen geven van een dieet met 2000 cal/dag (‘hoogcalorisch’) vergeleken met een ‘laagcalorisch’ dieet met 1400 cal/dag.1 Het waren vooral vrouwen (101; 93%) met een leeftijd variërend van 12-24 jaar, gemiddeld 16 jaar. De uitkomstmaat was medisch stabiel zijn, beoordeeld aan de hand van zes parameters: gemiddelde hartslag > 45/min; systolische bloeddruk > 90 mmHg; temperatuur > 35,5 °C; toename hartslag bij rechtop gaan staan < 35/min; boven de 75%-grens van de body-mass index. Patiënten in de groep met een hoogcalorische voeding hadden dit na gemiddeld zeven dagen bereikt, in de laagcalorische groep was dat na gemiddeld tien dagen (verschil –3,0; 95%-betrouwbaarheidsinterval (95%-BI) –4,9 tot –1,2). Elektrolytstoornissen, zoals een verlaagd fosfaat, magnesium en kalium, vaak gezien als het grootste en belangrijkste risico, traden in beide groepen even vaak op. Hypofosfatemie trad op bij 4 van de 60 kinderen (7%) in de hoogcalorische groep, in de laagcalorische groep bij 3 van de 51 (6%) (verschil is 1 (95%-BI –8 tot 10). Hypomagnesiëmie werd gevonden bij 7 kinderen (12%) in de hoogcalorische groep, in de laagcalorische groep bij 14 kinderen (28%), een verschil van –16 (95%-BI –31 tot 1). Het verschil tussen beide groepen voor hypokaliëmie (3 vs. 5) was –5 (95%-BI –15 tot 5). In de hoogcalorische groep trad hypofosfatemie  eerder op (4,6 dagen na aanvang in de 2000-calorieëngroep en in de 1400-calorieëngroep 5,8 dagen (verschil –1,2; 95%-BI –1,2 tot –0,4). Voor de andere elektrolyten geldt hetzelfde. Nooit waren de elektrolytstoornissen ernstig; orale suppletie was afdoende. De patiënten die met 2000 cal/dag waren begonnen gemiddeld vier dagen eerder naar huis.

Dit is goed nieuws voor deze patiënten. Zij liggen korter in het ziekenhuis en kunnen eerder de noodzakelijke psychiatrische behandeling krijgen. De stoornissen in het interne milieu zijn mild. Gevreesde verschijnselen van refeeding treden niet op.

Overigens noemen de onderzoekers het dieet met 2000 cal/dag ‘hoogcalorisch’ en daarom wordt die term ook hier gebruikt. Volgens de richtlijnen van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheidszorg is de behoefte van vrouwen van die leeftijd 2200 cal/dag.2 Een aanbod van 2000 calorieën per dag is in feite dus nog onvoldoende maar zal door deze patiënten als heel veel worden ervaren. Het invoeren van dit beleid in de praktijk zal dus wel even wennen zijn.

  1. Garber AK, Cheng J, Accurso EC et al. Short-term outcomes of the study of refeeding to optimize inpatient gains for patients with anorexia nervosa: a multicenter randomized clinical trial. JAMA Pediatr. 2020:e203359.
  2. https://www.ncj.nl/richtlijnen/alle-richtlijnen/richtlijn/?richtlijn=4&rlpag=534