Huidkanker na bestraling op kinderleeftijd

Bij volwassenen die tijdens de kinderleeftijd zijn bestraald, komt huidkanker dertigmaal vaker voor in vergelijking met degenen die dat niet meemaakten. Dat is de uitkomst van een onderzoek bij volwassenen die als kind waren bestraald. Voor dit onderzoek werden gegevens van 5843 Nederlandse kinderen uit de databank van de Dutch Child Oncology Group betrokken die in de jaren 1963-2001 waren bestraald wegens kanker. Hun gegevens werden vergeleken met kankerdiagnoses opgeslagen in het Pathologisch-Anatomisch Landelijk Geautomatiseerd Archief (PALGA) en het Nederlands Kanker Register. Gekeken werd naar het voorkomen van melanomen en plaveiselcel- en basaalcelcarcinomen. De mediaan van de tijd tussen de diagnose kinderkanker en dit onderzoek bedroeg 23,2 jaar (spreiding 5-52 jaar). De mediane leeftijd van de ex-patiënten tijdens dit na-onderzoek was 30,6 jaar (spreiding 5,8-67 jaar). In de groep van 5843 patiënten die als kind waren bestraald, kregen er 27 een melanoom, 11 een plaveiselcelcarcinoom en 259 een basaalcelcarcinoom. In de laatste groep had maar liefst 46% van de patiënten meerdere tumoren; 13% had er zelfs tien of meer. In de normale populatie bedraagt het verwachte aantal patiënten met een basaalcelcarcinoom 8,7/10.000 persoonsjaren, in de bestraalde groep was dat 259/10.000 persoonsjaren. De ratio hiertussen is 29,8 (95%-betrouwbaarheidsinterval (95%-BI) 26,3 tot 33,6). Voor melanomen is die ratio 2,3 (95%-BI 1,4 tot 3,5) en voor plaveiselcelcarcinomen 7,5 (95%-BI 3,6 tot 13,8).

Anders gezegd: na bestraling op de kinderleeftijd is de kans op het ontstaan van een melanoom verdubbeld en is de kans op plaveiselcelcarcinoom zeven keer en die op basaalcelcarcinoom zelfs dertig keer groter in vergelijking met niet-bestraalden.

Dit onderzoek bewijst dat het goed vastleggen en bewaren van gegevens zinvol is. Na bestraling is het belangrijk dat het kind, de ouders en de latere behandelaren op de hoogte zijn van de verhoogde kans. Het toont aan dat iets dat op kinderleeftijd gedaan wordt, met overigens goede argumenten, op latere leeftijd toch nog negatieve gevolgen kan hebben. Dat is voor de kinderarts misschien wel de belangrijkste les van dit onderzoek.

Literatuur

Teepen JC, Kok JL, Kremer LC, Tissing WJE, Van den Heuvel-Eibrink MM, Loonen JJ. Long-term risk of skin cancer among childhood cancer survivors: a DCOG-LATER cohort study. J Natl Cancer Inst. 2019;111(8):djy212