Maagzuurremmers bij zuigelingen vergroten kans op een allergische ziekte

Maagzuurremmers, waaronder de protonpompremmers (proton pump inhibitors, PPI’s) behoren tot de meest voorgeschreven medicijnen. In de afgelopen jaren is duidelijk geworden dat deze middelen bij volwassenen een verhoogde kans op onder meer nierziekten, infecties en osteoporose geven.¹ Kinderen die ermee worden behandeld hebben vaker een infectie, waaronder pneumonie.² Dit zou een gevolg zijn van de hogere zuurgraad van de maag, waardoor pathogenen de maag kunnen passeren. Onderzoekers gingen na of het geven van PPI’s aan zuigelingen de kans op latere allergische aandoeningen beïnvloedt. Daartoe onderzochten ze de gegevens in de databank van het Amerikaanse Ministerie van Defensie. Hierin staan diagnoses en voorgeschreven medicatie van het defensiepersoneel en van degenen die afhankelijk van hen zijn, zoals hun kinderen. Ze onderzochten de gegevens van bijna 800.000 kinderen, geboren in de jaren 2001-2013, tot ze minimaal 4,5 jaar oud waren. Kinderen die in de eerste zes levensmaanden een PPI hadden gehad, werden vergeleken met kinderen die geen medicatie had gekregen. Uitkomstmaat was het hebben van een allergische aandoening uitgedrukt als relatief risico in vergelijking met degenen die geen geneesmiddelen kregen. Het relatieve risico op een voedselallergie (waarvoor dan ook) bedroeg 2,59 (95%-betrouwbaarheidsinterval (95%-BI) 2,25-3,0; anafylaxie 1,45 (95%-BI 1,22-1,73), astma 1,41 (95%-BI 1,31-1,52), eczeem 1,44 (95%-BI 1,07-1,17); allergische rinitis 1,44 (95%-BI 1,36-1,52). Er was een dosis-effectrelatie tussen PPI’s en voedselallergie: hoe langer PPI’s waren gegeven, hoe groter de kans op een voedselallergie. Een dergelijke relatie vonden ze overigens ook na het geven van ranitidine en antibiotica.

De auteurs veronderstellen dat het onderliggende mechanisme een verandering van het microbioom is. De uitkomst van dit onderzoek vormt een argument om nog kritischer te zijn bij het voorschrijven van PPI’s aan zuigelingen. En als er dan toch voor wordt gekozen, is het wel noodzakelijk ouders te wijzen op deze late bijwerkingen.

1.    Kerst AJFA. Protonpompremmers zijn geen 'beschermers', het zijn geneesmiddelen. Geneesmiddelenbulletin. 2016;11:126-7.
2.    Orenstein SR, Hassall E, Furmaga-Jablonska W, Atkinson S, Raanan M. Multicenter, double-blind, randomized, placebo-controlled trial assessing the efficacy and safety of proton pump inhibitor lansoprazole in infants with symptoms of gastroesophageal reflux disease. J Pediatr. 2009;154:514-20.
3.    Mitre E, Susi A, Kropp LE, Schwartz DJ, Gorman GH, Nylund CM. Association between use of acid-suppressive medications and antibiotics during infancy and allergic diseases in early childhood. JAMA Pediatr. 2018:e180315.