Muziektherapie voor ernstig zieke kinderen

Midden jaren negentig was ik (redacteur van deze rubriek) AGNIO – nu heet dat ANIOS – op de afdeling neonatologie van het AMC in Amsterdam. Ik herinner me dat enthousiaste neonatologen en neonatologieverpleegkundigen indertijd Mozart en Chopin lieten klinken in de couveuses om stress bij de neonaten te reduceren. Eerlijk gezegd heb ik daarna niets meer vernomen van deze muziektherapie. Totdat ik het artikel Music therapy can lower the heart rate of severely sick children las, van een groep Zweedse kinderartsen uit het Karolinska-ziekenhuis (Uggla et al., Acta Paediatrica. 2016;105:1225-30).

Zij deden onderzoek bij kinderen die een beenmergtransplantatie (BMT) ondergaan. Deze kinderen vertonen hoge stressniveaus en hebben een groter risico op het ontwikkelen van een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Er is dus alle reden om te trachten de hoeveelheid stress bij deze kinderen te verminderen. Het doel van de studie was om het effect van muziektherapie bij kinderen die een BMT ondergaan op een aantal fysiologische parameters te beoordelen. Hiertoe werd een gerandomiseerde klinische studie uitgevoerd bij 24 patiënten; allemaal ondergingen zij BMT in het Karolinska-ziekenhuis in Zweden. De muziektherapie bestond niet alleen uit het luisteren naar muziek, maar ook uit activiteiten als zingen en het bespelen van diverse muziekinstrumenten. Deze therapie vond tweemaal per week plaats en werd vergeleken met een standaardbehandeling bij de controlegroep.

Het resultaat was dat de groep met muziektherapie een significant lagere hartfrequentie had vergeleken met de controlegroep (p<0,001); dit effect bleef tussen vier en acht uur bestaan. Er waren geen significante verschillen in saturatie of in bloeddruk tussen de beide groepen.

Ingrijpende vormen van behandeling (zoals een BMT) veroorzaken nogal wat stress en de hierbij optredende tachycardie is een voorspellende factor bij een PTSS. Muziektherapie beïnvloedt niet alleen psychologische, maar ook fysiologische parameters. In het bijzonder verlaagt het de hartfrequentie en daarmee het stressniveau. Het is een vrij gemakkelijke, zeer kindvriendelijke methode en zeker iets om in gedachten te houden bij ingrijpende procedures.